همه چیز درباره ویروس HPV

دکتر مهرشاد فکری
زمان مطالعه : 5 دقیقه

قریب به 70 سال از کشف ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV می‌گذرد. از آن موقع تا امروز بیش از 100 سویه متنوع این ویروس شناسایی شده است که عامل بیماری‌های متنوعی از قبیل زگیل تناسلی تا سرطان دهانه رحم هستند.

 این ویروس در سال‌های اخیر شیوع قابل توجهی داشته است. ویروسی که بر خلاف باور رایج-فقظ زنان به آن مبتلا می‌شوند- تهدید کننده سلامت مردان و زنان است. با شیوع گسترده این ویروس به تبع احتمال ابتلا به بیماری‌هایی نظیر زگیل تناسلی و سرطان دهانه رحم نیز افزایش قابل توجهی پیدا کرده است که این امر لزوم اطلاع‌رسانی صحیح و به موقع را خاطر نشان می‌کند. 

شیوع ویروس HPV بر اساس اعلام وزارت بهداشت 8% اعلام شده است. این در حالی است که به نظر می‌رسد با توجه به مشاهدات بسیاری از پزشکان این آمار خوش‌بینانه است. اچ پی وی بیماری شناخته‌‌شده‌ای است که در جامعه ما کمتر به آن پرداخته شده است. تاکنون بهترین راه پیشگیری از این بیماری واکسیناسیون HPV معرفی شده است. در ادامه این نوشتار تلاش کرده‌ایم به صورت جامع و همه جانبه به علائم ویروس HPV، راه‌های انتقال، درمان و … بپردازیم.

در این مقاله می‌خوانیم:

ویروس HPV چیست؟

ویروس پاپیلومای انسانی (Human Papillomavirus) یا HPV یکی از ویروس‌هایی است که عمدتا از راه رابطه جنسی و تماس پوستی منتقل می‌شود. حدود 200 گونه مختلف از ویروس HPV وجود دارد. تعداد قابل توجهی از مردان و زنان بدون اینکه علائم بیماری در آن‌ها وجود داشته باشد به اچ پی وی مبتلا هستند. هرچند در برخی از موارد، انواع خاصی از ویروس HPV می‌تواند در قسمت‌های مختلف بدن باعث رشد غیرطبیعی پوست یا غشای مخاطی شود.  در نتیجه این امر سبب پدید آمدن زگیل در نواحی مختلف به ویژه نواحی تناسلی شود.

با توجه به آماری که توسط CDC منتشر شده در سال 2018 حدود 43 میلیون نفر آلوده به عفونت HPV بوده‌اند که بسیاری از آنها در اواخر نوجوانی و اوایل 20 سالگی بودند. 90 درصد از عفونت‌های ویروس HPV پس از دو سال بدون بروز مشکل خاصی از بین می‌رود. (در سال اول 70 درصد، در سال دوم 90 درصد این ویروس توسط سیستم ایمنی افراد از بدن به صورت خود به خود پاک می‌شود.) با این وجود با توجه به اینکه این ویروس در این مدت در بدن فرد وجود دارد، ممکن است بدون آگاهی ویروس HPVرا به افراد دیگر منتقل کنند.

قبل از خواندن ادامه مطلب ویدیوی زیر را که حاوی اطلاعات مفید و کاربردی درباره ویروس HPV و روش‌های پیشگیری از آن است را مشاهده کنید.

 

راه‌های انتقال ویروس 

برای انتقال ویروس HPV به طور کلی دو راه وجود دارد:

  1. انتقال پوست به پوست
  2. انتقال پوست به مخاط

رابطه جنسی واژینال، مقعدی و گاهی دهانی با فردی که این ویروس را دارد موجب انتقال ویروس HPV می‌شود. همچنین از طریق تماس نزدیک پوست به پوست در طول رابطه جنسی نیز امکان انتقال اچ پی وی وجود دارد. یک فرد مبتلا به HPV حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشد، می‌تواند عفونت را به دیگری منتقل کند.

برخی منابع هم استفاده از لوازم شخصی از جمله shaver، حوله خیس و زیرپوش فرد مبتلا به HPV را عامل انتقال ویروس اچ پی وی می‌دانند که البته این مساله هنوز به صورت کامل تایید علمی نشده است.

افرادی که از نظر جنسی فعال هستند حتی اگر تنها با یک شریک جنسی در ارتباط باشند امکان ابتلا به ویروس HPV را دارند. ضمن اینکه امکان پدیدار شدن علائم اچ پی وی سال‌ها بعد از رابطه جنسی با فرد مبتلا به HPV وجود دارد.

متاسفانه در ایران آمار قابل استنادی از ویروس HPV وجود ندارد. بر اساس مطالعات منتشره در ایالات متحده آمریکا در حال حاضر 79 میلیون نفر در این کشور با ویروس اچ پی وی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. سالانه نزدیک به 14 میلیون نفر برای نخستین بار به ویروس HPV مبتلا می‌شوند.

 

روش‌های پیشگیری از ویروس پاپیلومای انسانی

عامل بیماری سرطان دهانه رحم

ویروسHPV  گاهی عامل ابتلای افراد به سرطان است. احتمال ایجاد سرطان توسط برخی از گونه های HPV بیش‌تر است که این گونه‌ها را HPV های «پرخطر» می‌نامند.

معمولاً دستگاه ایمنی فرد آلوده ویروس را از بین می‌برد. با این وجود در برخی از افراد عفونتی دائمی و ماندگار به‌ وجود می‌آید که در طول چندین سال باعث ایجاد تغییراتی در سلول‌های طبیعی شده و امکان دارد این تغییرات به ایجاد ضایعات پیش‌سرطانی یا سرطان منتهی شود.

HPV ممکن است باعث ایجاد سرطان دهانه رحم و سایر سرطان‌ها، از جمله سرطان آلت تناسلی، واژن و مقعد شود. همچنین می‌تواند باعث ایجاد سرطان در دهان و گلو (سرطان اوروفارنکس) بشود. ویروس HPV اغلب دهه‌ها و حتی سال‌ها طول می‌کشد تا باعث ابتلای فرد به سرطان شود.

همه چیز درباره سرطان دهانه رحم را اینجا بخوانید. کلیک کنید

اصلی‌ترین عامل زگیل تناسلی در زنان و مردان

ویروس HPV عامل به وجود آورنده بیماری زگیل تناسلی است. زگیل تناسلی یکی از شایع ترین بیماری‌های عفونی و پوستی است. بیماری زگیل تناسلی از طریق رابطه جنسی منتقل شده و در گروه بیماری‌های مقاربتی (STD) قرار دارد. زگیل تناسلی به صورت بافتی نرم و برجسته روی ناحیه تناسلی زنان و مردان ظاهر می‌شود که می‌تواند باعث درد و خارش شود.

همه چیز درباره زگیل تناسلی را اینجا بخوانید. کلیک کنید

 

تست پاپ اسمیر و تشخیص ویروس پاپیلومای انسانی

در معاینات روتین زنان، تشخیص ویروس HPV از طریق تست پاپ اسمیر انجام می‌شود. استفاده گسترده از “پاپ اسمیر” یک پیشرفت بسیار مهم در غربال‌گری سرطان دهانه رحم و تست گونه‌های پرخطر HPV است. طی تست پاپ اسمیر، پزشک متخصص زنان با وسیله‌ای برس مانند سلول های سطح دهانه رحم را جمع آوری کرده و برای ارزیابی میکروسکوپی به آزمایشگاه می‌فرستد.

طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی، خانم‌ها در سن 21 تا 29 هر 3 سال یک بار و در سن 30 تا 65 هر 5 سال یک بار تست پاپ اسمیر انجام دهند.

خانم های 35 تا 44 سال در ریسک بالاتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.

همه چیز درباره آزمایش پاپ اسمیر را اینجا بخوانید. کلیک کنید

چگونه می‌توان از شیوع ویروس جلوگیری کرد؟

خوشبختانه در سال‌های اخیر، واکسیناسیون باعث کاهش جدی این بیماری در سراسر جهان شده است. با این وجود بسیاری از افراد نسبت به اهمیت استفاده از واکسن برای جلوگیری از ابتلا به زگیل تناسلی و دیگر بیماری‌های خطرناک حاصل از این ویروس آگاهی ندارند.

بهترین راه پیشگیری از ابتلا، واکسیناسیون HPV در سنین پایین، عدم مصرف دخانیات، داشتن رابطه جنسی امن و سالم و معاینات منظم و دوره‌ای و انجام آزمایش‌های پاپ اسمیر است.

واکسیناسیون HPV از سایر انواع سرطان ایجاد شده توسط این ویروس نیز پیشگیری می‌کند.  تست‌های غربالگری تنها برای سرطان دهانه رحم انجام می‌شوند به همین دلیل انجام این تست‌ها، چه واکسیناسیون انجام شده باشد چه نه از موارد حائز اهمیت است.

خرید واکسن HPV رو به تاخیر نیندازید، کلیک کنید

  

درمان ویروس HPV

با وجود تمام پیشرفت‌هایی که طی 7 دهه گذشته در خصوص شناخت و پیشگیری از ویروس پاپیلومای انسانی اتفاق افتاده است اما هنوز هیچ درمانی برای خود ویروس وجود ندارد!

با این حال، درمان‌هایی برای مشکلات سلامتی که HPV می‌تواند ایجاد کند وجود دارد:

زگیل‌های تناسلی می‌توانند با درمان توسط پزشک یا داروهای تجویزی از بین بروند. در صورت عدم  درمان، سه حالت ممکن است برای  زگیل تناسلی رخ دهد:

  • از بین برود 
  • ثابت بماند 
  • و یا اندازه و تعداد آن افزایش یابد.

از آنجایی که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است؛ زنانی که به طور معمول آزمایش پاپ اسمیر انجام می‌دهند و در صورت لزوم پیگیری می‌کنند، می‌توانند قبل از ابتلا به سرطان از آن  پیشگیری کنند.

در  آخر

فراموش نکنید که ویروس HPV علی رغم خطرات و بیماری‌های متنوعی که می‌تواند ایجاد کند، در صورت شناخت و تشخیص به موقع کاملا قابل کنترل و بی خطر خواهد بود. بنابراین از تزریق واکسن و انجام آزمایش‌ها و پایش‌های دوره‌ای غافل نشوید. اگر سوالی درباره ویروس HPV دارید می‌توانید با شماره تماس 45395-021 تماس حاصل کرده و ضمن مطرح کردن سوالات خود با متخصصان آرتا فارمد از مشاوره رایگان بهره‌مند شوید.

نظرات 53